عامل مسمومیت در مسمومیت های عمدی و مقایسه آن با مسمومیت های غیرعمدی و متغیرهای مرتبط

مقدمه و اهداف: از میان انواع اقدام به خودکشی، self poisoning یا مسمومیت توسط خود فرد در کنار مسمومیت های تصادفی، یکی از قدیمی ترین و رایج ترین شیوه های آسیب به خود (self harm) و ارجاع به بخش های مسمومین است. میزان و روند مسمومیت به ویژه مسمومیت عمدی به قصد خودکشی در طول زمان و در کشورهای مختلف با مواد و داروهای در دسترس کاملاً مرتبط بوده است. جهت ارزیابی اپیدمیولوژی اقدام به خودکشی از طریق مسمومیت عمدی و ارزیابی سهم آن در مراجعین به بخش های مسمومین بیمارستان های مرجع در کشور در سال 1383 مطالعه ای طراحی و اجرا شد. روش کار: بررسی حاضر یک مطالعه مقطعی (cross sectional) است که بر روی بیماران پذیرفته شده (سرپایی یا بستری) در اورژانس بیمارستان های واجد بخش ویژه مسمومین (723 نفر) در 6 شهر و با مصاحبه، مطابق پرسشنامه مدون از سوی گروه تحقیق انجام پذیرفته است. نتایج: نتایج مطالعه نشان داد که از مجموع 723 نمونه گرفته شده در بیمارستان های مرجع شهرهای تهران، شیراز، تبریز، کرمانشاه، مشهد و اصفهان، 76% (550 نفر) عامدانه و به قصد خودکشی اقدام به مسموم نمودن خود کرده بودند. در یک نگاه کلی 445 نفر از این تعداد (9/80%) از دارو، 59 نفر (7/10%) از انواع سموم شیمیایی، 28 نفر (1/5%) از مواد روان گردان و بلاخره 18 نفر (2/3%) از سایر مواد شیمیایی برای اقدام به خودکشی استفاده نموده بودند. بیش از 31% از افراد اقدام کننده به خودکشی از بنزودیازپین ها استفاده کرده بودند. در حالی که در موارد مسمومیت تصادفی، سوء مصرف مواد روان گردان (به شکلoverdose) شایع ترین عامل مسمومیت بوده است (2/44% موارد). نتیجه گیری: با توجه به شیوع استفاده از داورها و مواد روان گردان در اقدام به خودکشی و همچنین نسبت قابل توجه موارد اقدام به خودکشی در مراجعین به بخش های مسمومین بیمارستان ها، توجه به تدابیر پیشگیری در هر سه سطح مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.